Δυσλιπιδαιμία

(εάν έχετε υψηλή χοληστερόλη ή/και υψηλά τριγλυκερίδια)

Έχετε διαγνωστεί με υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και θα θέλατε να γνωρίζετε τα βασικά για αυτή την πάθηση, και να καταλάβετε επιπλέον τι σημαίνει για εσάς αυτό;
Εδώ θα μπορέσετε να βρείτε σχετικές πληροφορίες για την πάθηση σας,
την υπερχοληστερολαιμία.

Τι είναι η χοληστερόλη;

Η χοληστερόλη αποτελεί βασικό συστατικό των κυττάρων του σώματός μας και είναι
μία «κέρινη», λιπώδης ουσία. Παίζει επίσης σημαντικό ρόλο σε σωματικές λειτουργίες όπως στην παραγωγή και πέψη ορμονών. Η χοληστερόλη παράγεται από το συκώτι, και η παραγωγή της είναι αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού.
Παράλληλα, υπάρχει και εξωτερική πηγή χοληστερόλης: τα ζωικά προϊόντα όπως το γάλα, τα αυγά και το κρέας. Για να αποφευχθεί η αύξηση των επιπέδων χοληστερόλης, οι ειδικοί προτείνουν τη μικρότερη δυνατή κατανάλωση χοληστερόλης στο φαγητό, ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής.^1,2

Αλλά έχω ακούσει πως υπάρχει καλή και κακή χοληστερόλη. Είναι αλήθεια;

Ναι και όχι… Στην πραγματικότητα, η χοληστερόλη είναι απλά χοληστερόλη, ταξιδεύει όμως στο αίμα με πρωτεΐνες που λέγονται «λιποπρωτεΐνες» και υπάρχουν δύο τύποι:

• Η χαμηλής-πυκνότητας λιποπρωτεΐνη, ή LDL.

Η LDL χοληστερόλη αποκαλείται και «κακή» χοληστερόλη, γιατί είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία των αθηρωματικών πλακών που αποφράσσουν τα αγγεία και προκαλούν καρδιαγγειακά νοσήματα.

• Η υψηλής-πυκνότητας λιποπρωτεΐνη, ή HDL.

Η HDL χοληστερόλη αποκαλείται και «καλή χοληστερόλη», γιατί μεταφέρει την χοληστερόλη πίσω στο συκώτι, όπου εκεί γίνεται η διάσπασή της και η απομάκρυνση της από το σώμα.³

Τι σημαίνουν οι τιμές των HDL και LDL στις εξετάσεις αίματος;

Οι εξετάσεις χοληστερόλης γίνονται με εξέταση αίματος και ένα πλήρες λιπιδαιμικό προφίλ περιλαμβάνει τις HDL και LDL χοληστερόλες, τα τριγλυκερίδια και την ολική χοληστερόλη.

Τα τριγλυκερίδια είναι ένα είδος λιπιδίων το οποίο αποτελεί πηγή ενέργειας για το σώμα, και η ολική χοληστερόλη απεικονίζει τη συνολική ποσότητα χοληστερόλης στο αίμα, συμπεριλαμβάνοντας τις HDL, LDL, και τα τριγλυκερίδια.

Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης, τα επιθυμητά επίπεδα λιπιδίων για τους ενήλικες είναι τα εξής:

LDL χοληστερόλη

< 55, <70, <100 και <116 mg/dl σε άτομα πολύ υψηλού, υψηλού, μέτριου και χαμηλού κινδύνου

HDL χοληστερόλη

> 40 και > 50 mg/dl για τους άντρες και τις γυναίκες

Τριγλυκερίδια

< 150 mg/dl

Τα αποτελέσματα θα πρέπει να ερμηνευτούν από τον γιατρό σας. Ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, το οικογενειακό ιστορικό, το αν καπνίζετε ή όχι και άλλους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, ο γιατρός σας θα μπορέσει να καθορίσει εάν τα επίπεδα LDL χοληστερόλης είναι παθολογικά αυξημένα και άρα πρέπει να μειωθούν.⁴

Ποια είναι τα σημάδια της αυξημένης χοληστερόλης στο αίμα; Είναι σοβαρή πάθηση;

Η παρουσία αυξημένης χοληστερόλης στο αίμα ονομάζεται ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΑΙΜΙΑ και συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα, τονίζοντας έτσι τη σημασία διενέργειας προληπτικών εξετάσεων.
Ειδικά αν αναλογιστούμε ότι η υπερχοληστερολαιμία μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις.⁴

Αν η HDL χοληστερόλη συνεισφέρει στην απομάκρυνση της πλεονάζουσας χοληστερόλης, αντιθέτως, η LDL χοληστερόλη μπορεί να συσσωρευτεί στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων σας, σχηματίζοντας αποθέματα που ονομάζονται “ΑΘΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΠΛΑΚΑ” (ή ΑΘΗΡΩΜΑ).

Όσο πιο παχιά γίνεται η πλάκα, το εσωτερικό των αρτηριών γίνεται πιο στενό, μια διαδικασία που ονομάζεται αθηροσκλήρωση. Όσο η πλάκα μεγεθύνεται και ο αυλός των αγγείων στενεύει, επηρεάζεται η ροή του αίματος και μπορεί να προκληθεί καρδιοπάθεια. Τελικώς, όταν η ροή του αίματος προς την καρδιά εμποδισθεί, μπορεί να δημιουργήσει πόνους στο στήθος (στηθάγχη), έμφραγμα (έμφραγμα μυοκαρδίου) ακόμα και συγκοπή.^3,5,6

Ανήκω στον πληθυσμό που κινδυνεύει από υψηλή χοληστερόλη;

Η υπερχοληστερολαιμία είναι μία πολύ συνηθισμένη πάθηση που σχετίζεται άμεσα με την πρόκληση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στον ενήλικα πληθυσμό σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και μια πολύ σοβαρή αιτία νόσησης.
Το 2008, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) δημοσίευσε στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον επιπολασμό των περιπτώσεων συνολικής αυξημένης χοληστερόλης ανάμεσα σε ενήλικες παγκοσμίως.⁷

Οι κύριοι παράγοντες για την εμφάνιση υπερχοληστερολαιμίας είναι οι εξής:

• Ηλικία:

Ο κίνδυνος για την εμφάνιση υπερχοληστερολαιμίας αυξάνεται με την ηλικία. Επειδή η ικανότητα του σώματος να απομακρύνει την χοληστερόλη μειώνεται όσο μεγαλώνουμε, τα επίπεδα χοληστερόλης αυξάνονται, τα οποία με τη σειρά τους αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιοπάθειας.⁸

• Φύλο:

Οι γυναίκες έχουν υψηλότερα επίπεδα «καλής» χοληστερόλης σε οποιαδήποτε ηλικία, ενώ μέχρι περίπου τα 55 έτη τους (ή μέχρι την εμμηνόπαυση), τείνουν να έχουν χαμηλότερα επίπεδα «κακής» χοληστερόλης συγκριτικά με τους άντρες. Έκτοτε, τα επίπεδα LDL χοληστερόλης αυξάνονται σημαντικά και στις γυναίκες.^8,9

• Οικογενειακό ιστορικό:

Yπάρχουν περιπτώσεις υπερχοληστερολαιμίας που οφείλονται στην υπερπαραγωγή «κακής» χοληστερόλης στο συκώτι, λόγω γενετικής προδιάθεσης. Συνήθως, όμως, η εμφάνιση υψηλής χοληστερόλης προέρχεται από το συνδυασμό γενετικών παραγόντων και κακών διατροφικών συνηθειών εντός της οικογένειας.⁸

• Συμπεριφορές και καθημερινές
συνήθειες:

Τα φαγητά που έχουν υψηλά επίπεδα κορεσμένου λίπους (π.χ. κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα) ή trans λιπαρά οξέα (π.χ. τηγανητά φαγητά, αρτοσκευάσματα) μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση υψηλής χοληστερόλης και συνοδών παθήσεων όπως η καρδιοπάθεια. Επιλέγοντας φαγητά με χαμηλά επίπεδα κορεσμένου λίπους, trans λιπαρών οξέων, καλίου και πρόσθετων σακχάρων (π.χ. άπαχο κρέας, θαλασσινά, γαλακτοκομικά χωρίς ή με χαμηλά λιπαρά, προϊόντα ολικής αλέσεως, φρούτα και λαχανικά), ή υψηλά επίπεδα φυτικών ινών (π.χ. βρώμη και φασόλια) και ακόρεστων λιπαρών οξέων (π.χ. αβοκάντο, ελαιόλαδο) μπορούν να βελτιώσουν το λιπιδαιμικό σας προφίλ.⁸
Η έλλειψη φυσικής άσκησης μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του βάρους, που με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε υψηλή χοληστερόλη.⁸
Το κάπνισμα επίσης προκαλεί βλάβες στα αγγεία, κάνοντας τα πιο ευάλωτα στο να συσσωρεύσουν αποθέματα λίπους.⁸

Εμφανίζω υψηλή χοληστερόλη. Υπάρχουν άλλες παθήσεις στις οποίες πρέπει να δώσω ιδιαίτερη προσοχή;

Πράγματι, άλλες συνυπάρχουσες παθήσεις που μπορούν να συνυπάρχουν μαζί με την υπερχοληστερολαιμία και να προκαλέσουν περαιτέρω βλάβες είναι:

• Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2: Οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 συνήθως έχουν χαμηλότερα επίπεδα HDL χοληστερόλης και υψηλά επίπεδα LDL χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση καρδιοπάθειας και εγκεφαλικού επεισοδίου.

• Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία συσχετίζεται με υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων και LDL χοληστερόλης, καθώς και χαμηλότερα επίπεδα HDL χοληστερόλης.⁸

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το www.myhealth-partner.com

Βιβλιογραφία:

1. CDC. About High Blood Cholesterol. 2019. Available at https://www.cdc.gov/cholesterol/about.htm Accessed on 08 July 2019.
2. Cox RA, Garcia-Palmieri MR. Cholesterol, Triglycerides, and Associated Lipoproteins. Clinical Methods: The History, Physical, and Laboratory Examinations. 3rd edition. Walker HK,
Hall WD, Hurst JW, editors. Boston: Butterworths; 1990.
3. CDC. LDL & HDL – Good & Bad Cholesterol. 2017. Available at https://www.cdc.gov/cholesterol/ldl_hdl.htm Accessed on 08 July 2019.
4. CDC. Getting Your Cholesterol Checked. 2019. Available at https://www.cdc.gov/cholesterol/cholesterol_screening.htm Accessed on 08 July 2019.
5. CDC. Coronary Artery Disease – Causes, Diagnosis & Prevention. 2015. Available at https://www.cdc.gov/heartdisease/coronary_ad.htm Accessed on 08 July 2019.
6. NHS. Coronary heart disease. 2017. Available at https://www.nhs.uk/conditions/coronary-heart-disease/ Accessed on 08 July 2019.
7. WHO. Global Health Observatory – Map Gallery. Available at https://www.who.int/gho/map_gallery/en/ Accessed on 08 July 2019.
8. CDC. Knowing Your Risk – High Cholesterol. 2019. Available at https://www.cdc.gov/cholesterol/risk_factors.htm Accessed on 08 July 2019.
9. CDC. How and When to Have Your Cholesterol Checked – Features. 2018. Available at https://www.cdc.gov/features/cholesterol-screenings/index.html Accessed on 08 July 2019